P/BV คืออะไร? พร้อมสูตรคำนวณและวิธีใช้งานสำหรับมือใหม่

P/BV คือ อะไร?

P/BV คือ หนึ่งในตัวชี้วัดสำคัญที่นักลงทุนใช้ในการประเมินมูลค่าหุ้น โดยเป็นการเปรียบเทียบระหว่าง ราคาหุ้นที่ซื้อขายในตลาด กับ มูลค่าทางบัญชีของบริษัท ซึ่งข้อมูลนี้ได้จากงบการเงินของบริษัทนั้น ๆ มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Price to Book Value

กล่าวง่าย ๆ ก็คือ P/BV จะช่วยตอบคำถามสำคัญว่า “ราคาหุ้นที่จ่ายไปนั้น แพงเกินไปหรือไม่?” หรือ “ราคานี้เหมาะสมกับสินทรัพย์ และ มูลค่าที่แท้จริงของบริษัท หรือเปล่า?” การทำความเข้าใจ P/BV จะช่วยให้นักลงทุนสามารถตัดสินใจได้อย่างมีข้อมูล และลดความเสี่ยงจากการจ่ายราคาหุ้นเกินมูลค่าที่ควรเป็น

P/BV กับการลงทุน เกี่ยวข้องกันยังไง?

ค่า P/BV ถือเป็นเครื่องมือสำคัญในกลยุทธ์ การลงทุนแบบเน้นมูลค่า (Value Investing) ซึ่งมองหาหุ้นที่ราคาต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง นักลงทุนอย่างวอร์เรน บัฟเฟตต์เองก็ให้ความสำคัญกับ การประเมินมูลค่าหุ้นจากปัจจัยพื้นฐาน อย่าง P/BV เพราะนี่จะช่วยให้คุณหากคำตอบเหล่านี้ได้ เช่น

• ใช้ตรวจสอบว่า หุ้นถูก หรือ หุ้นแพง เมื่อเทียบกับสินทรัพย์สุทธิของบริษัท

• เหมาะกับหุ้นในกลุ่มที่มีทรัพย์สินชัดเจน เช่น ธนาคาร สินเชื่อ ประกัน พลังงาน

• เป็นตัวกรองหุ้นเบื้องต้น ก่อนจะพิจารณาเชิงลึก ด้วยปัจจัยอื่น ๆ เช่น P/E, ROE, กำไร ฯลฯ

P/BV SET คืออะไร?

ค่า P/BV SET หมายถึง ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วน P/BV ของหุ้นทั้งหมดใน ดัชนี SET (ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย) ซึ่งมักใช้เป็นตัวเปรียบเทียบกับหุ้นรายตัวว่า “หุ้นตัวที่เราสนใจ มีค่า P/BV สูง หรือ ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของตลาด?” เช่น หาก P/BV ของ SET อยู่ที่ 1.5 แล้วหุ้นที่คุณสนใจมีค่า P/BV แค่ 0.8 นั่นอาจสะท้อนว่าหุ้นตัวนั้น "อาจจะต่ำกว่ามูลค่า" หรือ อาจมีปัจจัยเสี่ยงบางอย่าง ที่ทำให้ราคาหุ้นต่ำกว่าค่าเฉลี่ย

4 ข้อที่คุณต้องเข้าใจ ก่อนใช้ P/BV วิเคราะห์หุ้น

ก่อนใช้ค่า P/BV ในการวิเคราะห์หุ้น ควรทำความเข้าใจข้อจำกัดและหลักการสำคัญ เพื่อใช้ตัวชี้วัดนี้ได้อย่างถูกต้องและแม่นยำในการลงทุน

P/BV ไม่บอกเรื่องกำไร

แม้ค่า P/BV จะช่วยบอกว่า หุ้นมี ราคาสูง หรือ ต่ำกว่า มูลค่าทางบัญชีของบริษัท แต่ค่านี้ไม่ได้สะท้อนถึง ผลประกอบการ หรือ กำไรของบริษัท แต่อย่างใด เพราะฉะนั้นการดูแค่ P/BV เพียงอย่างเดียวอาจทำให้เราพลาดข้อมูลสำคัญอย่าง ความสามารถในการทำกำไรจริง ควรใช้ร่วมกับตัวชี้วัดอื่น ๆ เช่น ROE (อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น) หรือ กำไรสุทธิ เพื่อประเมินคุณภาพของบริษัทอย่างครบถ้วน

เหมาะกับบางกลุ่มอุตสาหกรรมเท่านั้น

ค่า P/BV จะให้ข้อมูล ที่มีความหมายมากใน กลุ่มอุตสาหกรรมที่มี สินทรัพย์ทางกายภาพ และ สินทรัพย์ถาวรสูง เช่น ธนาคาร สินเชื่อ หรือ กลุ่มพลังงาน เพราะสินทรัพย์เหล่านี้ มีมูลค่าชัดเจนตามบัญชี ในขณะที่หุ้น กลุ่มเทคโนโลยี หรือ บริการที่เน้น ทรัพย์สินทางปัญญา หรือ ทรัพย์สินไม่มีตัวตน อาจมีมูลค่าทางบัญชีต่ำกว่า มูลค่าที่แท้จริง ทำให้ค่า P/BV ไม่สะท้อนศักยภาพที่แท้จริงของบริษัทในกลุ่มเหล่านั้น

มูลค่าทางบัญชีอาจไม่สะท้อนมูลค่าจริง

มูลค่าทางบัญชีของบริษัทนั้น อ้างอิงจากข้อมูลในงบการเงิน ซึ่งอาจใช้ราคาต้นทุน หรือ ตามมาตรฐานบัญชีที่กำหนด และ ไม่ได้สะท้อนราคาตลาดจริงของสินทรัพย์ทั้งหมด ตัวอย่างเช่น ที่ดิน อาคาร หรือ ทรัพย์สินที่มีมูลค่าเพิ่มขึ้นตามเวลา หรือ แบรนด์ที่มีมูลค่าทางจิตวิทยา การตีความ P/BV จึงต้องระวังไม่ใช้เป็นตัวชี้วัดเดียวในการตัดสินใจ

ค่า P/BV ต่ำไม่เท่ากับ “ดี” เสมอไป

หลายคนอาจคิดว่า หุ้นที่มีค่า P/BV ต่ำกว่า 1 คือ หุ้น “ถูก” หรือ “น่าสนใจ” แต่จริง ๆ แล้วค่า P/BV ต่ำอาจสะท้อนปัญหาบางอย่างของบริษัท เช่น ผลประกอบการขาดทุนอย่างต่อเนื่อง มีหนี้สินสูง หรือ ความเสี่ยงทางธุรกิจ ที่ทำให้ราคาหุ้นตกต่ำ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องวิเคราะห์ ควบคู่กับปัจจัยพื้นฐานอื่น ๆ และ ความเสี่ยงของธุรกิจอย่างรอบด้าน เพื่อไม่ให้ลงทุนในหุ้นที่ราคาถูก แต่มีปัญหาแฝงอยู่

วิธีคำนวณ P/BV

การคำนวณค่า P/BV ทำได้เพียงนำ ราคาหุ้นในตลาด มาเปรียบเทียบกับ มูลค่าทางบัญชีของบริษัทต่อหุ้น  ซึ่งช่วยให้นักลงทุนเข้าใจได้ง่ายว่า หุ้นนั้นถูก หรือ แพง เมื่อเทียบกับมูลค่าทางบัญชี

สูตร P/BV

องค์ประกอบของค่า P/BV และคำอธิบาย

• ราคาหุ้นต่อหุ้น คือ ราคาที่หุ้นนั้นซื้อขายในตลาด

• มูลค่าทางบัญชีต่อหุ้น คือ สินทรัพย์สุทธิของบริษัท หารด้วยจำนวนหุ้นทั้งหมด

ตัวอย่าง P/BV

สมมติว่า บริษัท ABC มีราคาหุ้นในตลาดอยู่ที่ 10 บาทต่อหุ้น มูลค่าทางบัญชีของบริษัทเท่ากับ 20 ล้านบาท และ จำนวนหุ้นทั้งหมด 5 ล้านหุ้น

• มูลค่าทางบัญชีต่อหุ้น: 20,000,000/5,000,000 = 4 บาทต่อหุ้น

• ค่า P/BV: 10/4 = 2.5

หมายความว่า ราคาหุ้น ABC สูงกว่ามูลค่าทางบัญชีถึง 2.5 เท่า นักลงทุนจึงจ่ายราคาหุ้นแพงกว่ามูลค่าทรัพย์สินสุทธิของบริษัท

ตัวอย่าง ตาราง P/BV หุ้น

ค่า P/BV ที่ดี สังเกตยังไง?

ค่า P/BV ที่ดีไม่มีค่าแน่นอนตายตัว แต่ทั่วไปแล้ว นักลงทุนมักมองหาหุ้นที่มีค่า P/BV ต่ำกว่า 1 หรือ ใกล้เคียง 1 เพราะแสดงว่าหุ้นนั้นอาจมี ราคาต่ำกว่ามูลค่าทางบัญชี ซึ่งอาจเป็นโอกาสในการลงทุน อย่างไรก็ตาม ค่าตัวเลขนี้ต้องดูควบคู่กับปัจจัยอื่น ๆ เพื่อประเมินความเสี่ยง และ ศักยภาพของบริษัท

ค่า P/BV ต่ำกว่า 1

เมื่อค่า P/BV ต่ำกว่า 1 หมายความว่า ราคาหุ้นในตลาดต่ำกว่ามูลค่าทางบัญชีของบริษัท อาจบ่งชี้ว่าหุ้นนั้นถูกประเมินค่าต่ำ หรืออาจมีปัญหาบางอย่างในธุรกิจ นักลงทุนจึงควรวิเคราะห์อย่างรอบด้านก่อนตัดสินใจ

ค่า P/BV เท่ากับ 1

ค่า P/BV เท่ากับ 1 หมายความว่า ราคาหุ้นในตลาดเท่ากับมูลค่าทางบัญชีของบริษัท แสดงว่าตลาดประเมินหุ้นนี้อยู่ในระดับที่เหมาะสมกับสินทรัพย์ที่บริษัทถืออยู่

ค่า P/BV มากกว่า 1

เมื่อค่า P/BV มากกว่า 1 แปลว่า ราคาหุ้นสูงกว่ามูลค่าทางบัญชี อาจสะท้อนความคาดหวังว่าบริษัทจะเติบโตในอนาคต หรือ มีสินทรัพย์ที่ไม่ได้สะท้อนในบัญชี นักลงทุนควรพิจารณาปัจจัยอื่นประกอบ เช่น ผลประกอบการ ความสามารถในการทำกำไร และ ความเสี่ยงต่าง ๆ

ค่า P/BV หุ้นไทย

ค่า P/BV ในตลาดหุ้นไทย เฉลี่ยของหุ้นในดัชนี SET มักอยู่ในช่วงประมาณ 1.0 ถึง 2.0 ซึ่งแตกต่างกันไปตามกลุ่มอุตสาหกรรม และ สภาพเศรษฐกิจ ซึ่งหุ้นในกลุ่มอุตสาหกรรมที่มีสินทรัพย์มาก เช่น ธนาคาร และ อสังหาริมทรัพย์ มักจะมีค่า P/BV ต่ำกว่า 1.5 ขณะที่หุ้นในกลุ่มเทคโนโลยี หรือ อุตสาหกรรมที่เน้นการเติบโต อาจมีค่า P/BV สูงกว่า 2.0

ข้อสังเกตเกี่ยวกับการใช้ P/BV

การใช้ค่า P/BV มีข้อจำกัด และ ข้อควรระวัง ที่นักลงทุนควรรู้ เพื่อหลีกเลี่ยงการตีความผิด และ ตัดสินใจลงทุนอย่างมีประสิทธิภาพ

P/BV ไม่ใช่ตัวชี้วัดเดียวที่ควรใช้

แม้ P/BV จะช่วยประเมินความถูกแพงของหุ้น เมื่อเทียบกับมูลค่าทางบัญชี แต่ควรใช้ควบคู่กับตัวชี้วัดอื่น เช่น P/E, ROE และ การวิเคราะห์พื้นฐาน เพื่อให้ได้ภาพรวมที่ครบถ้วน และ แม่นยำยิ่งขึ้น เพราะแต่ละตัวชี้วัดช่วยเติมเต็มข้อจำกัดของกันและกัน ทำให้นักลงทุนเห็นภาพที่ชัดเจนมากขึ้น

ค่า P/BV ต่ำไม่ได้หมายความว่าหุ้นดีเสมอไป

หุ้นที่มีค่า P/BV ต่ำกว่า 1 อาจดูเหมือน “ถูก” แต่บางครั้งอาจเป็นเพราะบริษัทมีปัญหาทางการเงิน หรือ ธุรกิจ จึงควรวิเคราะห์สาเหตุที่ทำให้ ราคาหุ้นต่ำกว่ามูลค่าทางบัญชีอย่างรอบคอบ ราคาที่ต่ำอาจสะท้อนความเสี่ยง หรือ ปัญหาที่ซ่อนอยู่ ซึ่งต้องพิจารณาเพิ่มเติม

เหมาะกับบริษัทที่มีสินทรัพย์ชัดเจน

P/BV ใช้ได้ผลดีในกลุ่มอุตสาหกรรมที่มีสินทรัพย์ถาวร เช่น ธนาคาร อสังหาริมทรัพย์ หรือ กลุ่มพลังงาน แต่สำหรับบริษัทที่มีสินทรัพย์น้อย หรือ เป็นธุรกิจดิจิทัล ค่า P/BV อาจไม่สะท้อนศักยภาพที่แท้จริงของบริษัท ซึ่งธุรกิจบางประเภทมีมูลค่าที่แท้จริงซ่อนอยู่ใน สินทรัพย์ไม่มีตัวตน หรือ การเติบโตในอนาคต

มูลค่าทางบัญชีอาจไม่สะท้อนมูลค่าตลาดจริง

สินทรัพย์บางประเภทในงบการเงิน เช่น ที่ดิน หรือ เครื่องจักร อาจถูกบันทึกไว้ในราคาต้นทุน ไม่ใช่มูลค่าตลาดปัจจุบัน ทำให้ค่า P/BV บางครั้งคลาดเคลื่อนกับความเป็นจริง จึงควรพิจารณามูลค่าตลาด และ ข้อมูลเสริมอื่น ๆ เพื่อการประเมินที่ถูกต้องมากขึ้น

ควรพิจารณาควบคู่กับสภาพเศรษฐกิจและตลาด

ช่วงเวลาที่เศรษฐกิจตกต่ำ ค่า P/BV ของหุ้นหลายตัวอาจ ลดต่ำลง ซึ่งไม่ได้หมายความว่า หุ้นทั้งหมดถูกต้องตามมูลค่า นักลงทุนควรประเมิน ภาพรวมเศรษฐกิจ และ ปัจจัยภายนอกประกอบด้วย เพราะสภาวะตลาด และ เศรษฐกิจ มีผลโดยตรงต่อ ราคาหุ้น และ การประเมินมูลค่าหุ้นในระยะสั้น

ข้อดีของการใช้ค่า P/BV คือ

• ค่า P/BV ช่วยให้นักลงทุนเห็นว่าหุ้นมีราคาสูง หรือ ต่ำกว่ามูลค่า ทางบัญชีของบริษัท เป็นการประเมินมูลค่าหุ้นเทียบกับสินทรัพย์สุทธิ

• การใช้ค่า P/BVเหมาะกับบริษัทในกลุ่มการเงิน ธนาคาร หรืออสังหาริมทรัพย์ ที่ชัดเจนและมีสินทรัพย์ถาวรหรือเงินลงทุนจำนวนมาก

• ใช้เปรียบเทียบกับบริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกัน ทำให้นักลงทุนสามารถเปรียบเทียบมูลค่าหุ้นระหว่างบริษัทในกลุ่มเดียวกันได้ง่ายขึ้น

• ค่า P/BV ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรม อาจบ่งบอกถึงหุ้นที่มีศักยภาพในการฟื้นตัวหรือยังไม่ถูกตลาดให้มูลค่าที่เหมาะสม บอกถึงโอกาสในการลงทุนระยะยาว

ข้อจำกัดของการใช้ค่า P/BV คือ

• ไม่เหมาะกับธุรกิจที่ใช้สินทรัพย์น้อย เช่น ธุรกิจเทคโนโลยีหรือบริการ ที่มูลค่าหลักอยู่ในทรัพย์สินไม่มีตัวตน เช่น ความสามารถของทีมงานหรือสิทธิบัตร

• อาจไม่สะท้อนมูลค่าที่แท้จริง ซึ่งมูลค่าทางบัญชีไม่รวมถึงมูลค่าตลาดของแบรนด์ ชื่อเสียง หรือความสามารถในการทำกำไรในอนาคต

• ค่า P/BV ต่ำอาจหมายถึงปัญหา หากหุ้นที่มี P/BV ต่ำมาก อาจเกิดจากผลประกอบการที่ตกต่ำ หรือปัญหาในธุรกิจ

• ขึ้นอยู่กับคุณภาพของงบการเงิน เพราะหากบริษัทมีการบันทึกสินทรัพย์หรือลดมูลค่าสินทรัพย์ไม่เหมาะสม จะทำให้ค่า P/BV บิดเบือนไปจากความจริง

P/BV เทียบกับตัวชี้วัดทางการเงินอื่น ๆ

ความแตกต่างระหว่างค่า P/E กับ P/BV

สรุป

P/BV คือ เครื่องมือที่นักลงทุนจำเป็นต้องเข้าใจ เพราะช่วยประเมินความคุ้มค่าของราคาหุ้นโดยเทียบกับมูลค่าทางบัญชีของบริษัท ทำให้นักลงทุนรู้ว่าหุ้นนั้นถูกหรือแพงกว่ามูลค่าที่แท้จริง ช่วยลดความเสี่ยงและตัดสินใจลงทุนได้แม่นยำขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มหุ้นที่มีสินทรัพย์ชัดเจน เช่น ธนาคารหรืออสังหาริมทรัพย์ เป็นตัวเลขที่สำคัญกว่านี้คุณคิด เพื่อการวิเคราะห์หุ้นที่ครบถ้วนและแม่นยำมากขึ้น