YOY คือ อะไร (Year-over-Year)? ความหมาย และ วิธีคำนวณ

YOY คือ อะไร?

YOY ย่อมาจาก Year-over-Year หมายถึง การเปรียบเทียบข้อมูลของช่วงเวลาเดียวกัน "ระหว่างปีนี้กับปีก่อน" เช่น รายได้ไตรมาส 3 ปีนี้ เทียบกับไตรมาส 3 ปีที่แล้ว หรือ ยอดขายเดือนสิงหาคมปีนี้ เทียบกับเดือนสิงหาคมปีก่อน

เป้าหมายของ YOY คือ การดูว่า "ดีขึ้น แย่ลง หรือทรงตัว" โดยไม่สับสนจากความผันผวนตามฤดูกาล เช่น ธุรกิจบางประเภทอาจมียอดขายดีในช่วงปลายปี การเปรียบเทียบกับเดือนก่อนหน้าอาจไม่สะท้อนภาพจริง แต่ YOY จะช่วยให้เห็นแนวโน้มที่ชัดเจนขึ้น

การใช้งาน YOY (Year-over-Year)

การใช้ YOY คือ ช่วยให้เราเห็นภาพการเปลี่ยนแปลงของตัวเลขสำคัญ ๆ แบบมีบริบท โดยเฉพาะในการวิเคราะห์แนวโน้มระยะยาว เช่น ธุรกิจเติบโต หรือ ถดถอยเมื่อเทียบกับปีก่อน ตัวอย่างการใช้งานที่พบบ่อย เช่น:

ธุรกิจ/การเงิน:

• เปรียบเทียบยอดขายไตรมาส 1 ปีนี้ กับไตรมาส 1 ปีที่แล้ว

• ดูกำไรสุทธิ YOY เพื่อวัดผลการดำเนินงาน

• วิเคราะห์การเติบโตของรายได้, กำไร, หรือค่าใช้จ่ายต่าง ๆ

เศรษฐกิจมหภาค:

• ดูอัตราเงินเฟ้อ YOY เพื่อวัดการเปลี่ยนแปลงของราคาสินค้า

• วิเคราะห์ GDP YOY เพื่อดูภาพรวมเศรษฐกิจ

ตลาดหุ้น:

• บริษัทมักรายงานผลประกอบการแบบ YOY เพื่อให้ผู้ลงทุนเห็นการเปลี่ยนแปลงชัดเจน

• นักลงทุนใช้ YOY เพื่อดูแนวโน้มความแข็งแกร่งของธุรกิจ

สูตรคำนวณ YoY คือ อะไร?

สูตรพื้นฐานในการคำนวณ การเติบโตแบบ Year-over-Year (YoY Growth) คือ การหาค่าสัดส่วนของการเปลี่ยนแปลง ระหว่างมูลค่าปัจจุบัน กับ มูลค่าของปีก่อน แล้วแปลงเป็นเปอร์เซ็นต์ ดังนี้

ตัวอย่างการคำนวณ:

• ปี 2024 ยอดขาย = 1,000,000 บาท

• ปี 2025 ยอดขาย = 1,200,000 บาท

YoY Growth = (1,200,000 - 1,000,000) ÷ 1,000,000 × 100 = 20%

ซึ่งหมายความว่า ยอดขายในปี 2025 เติบโตขึ้น 20% เมื่อเทียบกับปี 2024

ทำไมต้องใช้ YOY?

YOY ช่วยให้เห็นแนวโน้มที่แท้จริง โดยเปรียบเทียบข้อมูลช่วงเวลาเดียวกันของต่างปี ลดผลกระทบจากฤดูกาล และความผันผวนระยะสั้น

ช่วยเปรียบเทียบข้อมูลในช่วงเวลาเดียวกันของปีนี้กับปีที่แล้ว

การเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างปี ช่วยให้เราเห็นภาพ การเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงในช่วงเวลาเดียวกัน เช่น ยอดขายเดือนกรกฎาคมปีนี้เทียบกับเดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว ซึ่งช่วยให้วิเคราะห์ได้ว่า ธุรกิจกำลังเติบโต ลดลง หรือ คงที่ในช่วงเวลานั้นอย่างชัดเจน ไม่ต้องกังวลกับความแตกต่างของฤดูกาลหรือปัจจัยอื่น ๆ ที่แตกต่างกันในแต่ละช่วงเวลา

ทำให้วิเคราะห์แนวโน้มได้แม่นยำกว่า

การดูข้อมูลแค่ระหว่างเดือนต่อเดือน หรือ ไตรมาสต่อไตรมาส อาจทำให้เห็นความเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติจากปัจจัยชั่วคราว เช่น โปรโมชั่นพิเศษ หรือเหตุการณ์ไม่คาดฝัน แต่การใช้ YOY จะช่วยลดความสับสนเหล่านี้ เพราะเปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่านมา จึงทำให้สามารถจับแนวโน้มที่แท้จริงของธุรกิจ หรือ เศรษฐกิจได้อย่างแม่นยำมากขึ้น

ลดผลกระทบจากฤดูกาลหรือเหตุการณ์ชั่วคราวที่ทำให้ข้อมูลผิดเพี้ยน

หลายธุรกิจมีฤดูกาล ที่ส่งผลต่อยอดขาย หรือ ผลประกอบการ เช่น ร้านขายของขวัญจะมียอดขายสูงช่วงปลายปี หรือ ธุรกิจท่องเที่ยวที่มีช่วงโลว์ซีซั่น และ ไฮซีซั่น การใช้ YOY ช่วยให้เราสามารถเปรียบเทียบข้อมูลในช่วงเวลาที่เหมือนกันได้ จึงไม่ถูกหลอกกับความผันผวนเหล่านี้ และ สามารถวิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างเป็นธรรมชาติ และ ยุติธรรม

เป็นเครื่องมือสำคัญในการวางแผนและตัดสินใจ

การมีข้อมูลที่ชัดเจน และ เปรียบเทียบได้อย่างถูกต้อง ทำให้นักลงทุน ผู้บริหาร และ นักวิเคราะห์ สามารถประเมินผลการดำเนินงานของธุรกิจอย่างมีประสิทธิภาพ และ ตัดสินใจวางแผนกลยุทธ์ เช่น การขยายตลาด การลดต้นทุน หรือ การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ได้ดียิ่งขึ้น อ้างอิงจากข้อมูลที่เปรียบเทียบแบบปีต่อปีที่น่าเชื่อถือ

ช่วยให้เห็นภาพรวมเศรษฐกิจหรือธุรกิจในระยะยาว

การวิเคราะห์ข้อมูลแบบ YOY ช่วยให้เราเห็น ทิศทางการเติบโต หรือ ถดถอยในภาพรวมที่กว้างขึ้น เช่น การเติบโตของ GDP ของประเทศ หรือรายได้รวมของบริษัทในแต่ละปี ซึ่งเป็นข้อมูลสำคัญสำหรับการวางแผน นโยบายเศรษฐกิจ หรือ การลงทุนในระยะยาว

ข้อดีของการใช้ YOY คือ อะไร?

YOY เป็นวิธีเปรียบเทียบข้อมูลช่วงเวลาเดียวกันของต่างปี ช่วยให้เห็นแนวโน้มชัด ลดผลกระทบจากฤดูกาล และวิเคราะห์การเติบโตได้แม่นยำขึ้น

เปรียบเทียบข้อมูลได้อย่างยุติธรรม

YOY ช่วยให้การเปรียบเทียบ “แฟร์” มากขึ้น โดยดูข้อมูลในช่วงเวลาเดียวกันของแต่ละปี เช่น ยอดขายไตรมาส 1 ของปีนี้เทียบกับไตรมาส 1 ของปีก่อน ทำให้เข้าใจได้ว่า ธุรกิจดีขึ้นจาก “ปัจจัยจริง” ไม่ใช่เพียงเพราะเป็นช่วงที่ยอดขายดีตามฤดูกาล เช่น ปีใหม่ หรือวันหยุดยาว

เห็นแนวโน้มการเติบโตในระยะยาว

YOY เป็นเครื่องมือที่เหมาะมากสำหรับ การวิเคราะห์แนวโน้มการเติบโต เช่น หากรายได้ของบริษัทเพิ่มขึ้น YOY ต่อเนื่อง 4 ไตรมาส อาจสะท้อนว่าโมเดลธุรกิจแข็งแรง หรือ ความต้องการของลูกค้าเพิ่มขึ้นจริง ไม่ใช่เพียงแค่เหตุการณ์ชั่วคราว ช่วยให้ผู้บริหาร และ นักลงทุนมองเห็นภาพใหญ่ได้ชัดขึ้น

ลดผลกระทบจากความผันผวนระยะสั้น

ข้อมูลระยะสั้นอย่าง MoM (Month-over-Month) หรือ QoQ (Quarter-over-Quarter) มักได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์เฉพาะหน้า เช่น การลดราคาสินค้า ภัยพิบัติ หรือแม้แต่ข่าวในสื่อ แต่ YOY จะช่วยกรองผลกระทบเหล่านั้นออกไป ทำให้สามารถวิเคราะห์ “แนวโน้มจริง” ได้ชัดเจนกว่า

เข้าใจง่าย ใช้งานสะดวก

สูตรการคำนวณ YOY ไม่ซับซ้อน ใช้เพียงข้อมูลของปีปัจจุบันและปีก่อน แล้วคิดเป็นเปอร์เซ็นต์การเปลี่ยนแปลง เช่น ยอดขายปีนี้โตขึ้น 15% จากปีที่แล้ว ก็แสดงถึงการเติบโตอย่างชัดเจน เหมาะกับทั้งนักวิเคราะห์ นักลงทุน หรือแม้แต่มือใหม่ที่เริ่มดูตัวเลขธุรกิจ

เหมาะกับทุกระดับการวิเคราะห์

ไม่ว่าจะเป็นระดับรายบุคคล บริษัท หรือแม้แต่ประเทศ YOY ก็สามารถใช้วิเคราะห์ได้ทั้งหมด เช่น รายได้ของบริษัท, ยอดขายสินค้า, อัตราเงินเฟ้อ หรือ GDP ทำให้เป็นเครื่องมือที่ยืดหยุ่น ใช้งานได้กว้างขวาง และสามารถนำไปใช้วางแผนหรือตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ได้อย่างมั่นใจ

การเปรียบเทียบ YOY กับตัวชี้วัดตามช่วงเวลาอื่น

YoY กับ QoQ ต่างกันอย่างไร?

• YoY คือ การเปรียบเทียบข้อมูลช่วงเวลาเดียวกันระหว่างปีนี้กับปีที่แล้ว เช่น ยอดขายไตรมาส 1 ปี 2025 เทียบกับไตรมาส 1 ปี 2024 เหมาะกับการวิเคราะห์แนวโน้มระยะยาวและตัดผลกระทบฤดูกาล

• QoQ คือ การเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างไตรมาสล่าสุดกับไตรมาสก่อนหน้า เช่น ไตรมาส 2 ปี 2025 เทียบกับไตรมาส 1 ปี 2025 เหมาะกับการดูการเปลี่ยนแปลงในระยะสั้น แต่มีความผันผวนจากฤดูกาลหรือเหตุการณ์เฉพาะ

YoY กับ MoM ต่างกันยังไง?

• YoY คือ การเปรียบเทียบข้อมูลช่วงเวลาเดียวกันของปีนี้กับปีที่แล้ว เช่น ยอดขายเดือนกันยายน 2025 เทียบกับเดือนกันยายน 2024 เหมาะกับการวิเคราะห์แนวโน้มระยะยาว และช่วยลดผลกระทบจากฤดูกาลหรือเหตุการณ์ชั่วคราว

• MoM คือ การเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างเดือนล่าสุดกับเดือนก่อนหน้า เช่น ยอดขายเดือนกันยายน 2025 เทียบกับเดือนสิงหาคม 2025 เหมาะกับการดูการเปลี่ยนแปลงในระยะสั้น แต่มีความผันผวนสูงจากฤดูกาลหรือเหตุการณ์เฉพาะ

YoY กับ YTD ต่างกันยังไง?

• YoY คือ เปรียบเทียบข้อมูลช่วงเวลาเดียวกันของคนละปี เช่น ก.ย. 2025 เทียบกับ ก.ย. 2024 เหมาะกับการวิเคราะห์แนวโน้มรายปี และลดผลกระทบจากฤดูกาล

• YTD คือ เปรียบเทียบข้อมูลสะสมตั้งแต่ต้นปีจนถึงปัจจุบันของคนละปี เช่น ม.ค. - ก.ย. 2025 เทียบกับ ม.ค. - ก.ย. 2024 เหมาะสำหรับประเมินภาพรวมของปีจนถึงตอนนี้

สรุป

YoY คือ การเปรียบเทียบข้อมูลทางธุรกิจ หรือ การเงินระหว่างช่วงเวลาเดียวกันของปีนี้กับปีที่แล้ว เพื่อวัดการเติบโต หรือ การเปลี่ยนแปลง ด้วยการใช้สูตรคำนวณง่าย ๆ คือ เปอร์เซ็นต์การเปลี่ยนแปลงจากปีที่แล้วถึงปีนี้ วิธีนี้ช่วยให้เข้าใจแนวโน้มของธุรกิจได้ชัดเจน และ ลดผลกระทบจากปัจจัยชั่วคราวหรือฤดูกาล