thị trường
Tài khoản
Nền Tảng
Investors
Partner Programs
Thể Chế
Trung thành
Công cụ
Viết bởi XS Editorial Team
Cập nhật Ngày 2 tháng 5 năm 2025
Giao dịch dựa trên biến động là chiến lược tập trung vào việc tận dụng các dao động giá trên thị trường, bất kể giá đang tăng hay giảm.
Bằng cách phân tích mức độ dao động của giá, bạn có thể áp dụng các chiến lược để kiếm lời từ các biến động của thị trường, từ đó tạo cơ hội ngay cả trong môi trường nhiều biến động hay ổn định.
Giao dịch dựa trên biến động nhằm kiếm lợi nhuận từ sự dao động giá, không chỉ từ xu hướng.
Các chỉ báo quan trọng gồm VIX, dải Bollinger, RSI và MACD.
Biến động cao có thể mang lại lợi nhuận lớn nhưng cũng đi kèm rủi ro cao, cần quản lý cẩn trọng.
Thị trường biến động thấp mang lại cơ hội ổn định nhưng vẫn cần chiến lược quản lý rủi ro.
Đăng ký để tạo tài khoản demo miễn phí và tinh chỉnh chiến lược giao dịch của bạn
Giao dịch dựa trên biến động là việc tận dụng các đợt tăng giảm liên tục của thị trường. Thay vì chỉ quan tâm đến việc giá đang tăng hay giảm, bạn sẽ chú ý đến mức độ biến động của giá.
Bằng cách dự đoán mức độ các biến động này, bạn có thể triển khai chiến lược kiếm lời bất kể xu hướng của thị trường là gì.
Không hẳn. Dù hai khái niệm này có liên quan, nhưng không hoàn toàn giống nhau.
Biến động chỉ mức độ dao động giá trong một khoảng thời gian nhất định.
Rủi ro là khả năng mất khoản đầu tư của bạn.
Hiểu đơn giản thế này: một cổ phiếu có độ biến động cao có thể đem lại cơ hội lợi nhuận lớn, nhưng cũng kèm theo khả năng thua lỗ cao hơn.
Do đó, tuy mọi khoản đầu tư có tính biến động đều mang rủi ro, nhưng không phải mọi rủi ro đều đến từ sự biến động.
Biến động cao nghĩa là giá của một tài sản có sự dao động mạnh trong khoảng thời gian ngắn.
Đối với nhà giao dịch, đây là con dao hai lưỡi: một mặt có thể tạo cơ hội sinh lời lớn, mặt khác có thể gây thua lỗ đáng kể nếu không được quản lý tốt.
Ví dụ, trong các sự kiện kinh tế quan trọng hoặc tin tức bất ngờ, thị trường có thể trở nên cực kỳ biến động, khiến giá thay đổi nhanh chóng.
Biến động thấp nghĩa là giá tài sản chỉ dao động nhẹ trong một khoảng thời gian. Trong môi trường như vậy, giá thường ổn định hơn, với những thay đổi nhỏ và không thường xuyên như trong giai đoạn biến động cao.
Với nhà đầu tư, biến động thấp thường cho thấy thị trường dễ đoán, phù hợp với những ai tìm kiếm tăng trưởng ổn định và rủi ro thấp hơn.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng biến động thấp không có nghĩa là không có rủi ro; các sự kiện bất ngờ hay thay đổi trong điều kiện kinh tế vẫn có thể ảnh hưởng đến giá tài sản.
Chỉ số Biến động Cboe, thường được biết đến với tên gọi VIX, là một chỉ số thị trường theo thời gian thực, đo lường kỳ vọng của thị trường về mức độ biến động trong 30 ngày tới.
VIX cao cho thấy nhà đầu tư kỳ vọng sẽ có những dao động giá mạnh trong tương lai gần → thị trường biến động cao
VIX thấp phản ánh kỳ vọng về sự ổn định tương đối → thị trường ổn định
Mặc dù VIX được thiết kế để đo lường biến động kỳ vọng của thị trường chứng khoán Mỹ, phương pháp tính của nó đã được áp dụng cho các thị trường toàn cầu khác. Các nhà giao dịch theo dõi VIX để đánh giá tâm lý thị trường và điều chỉnh chiến lược giao dịch phù hợp.
Hiểu rõ các loại biến động khác nhau sẽ giúp xây dựng chiến lược giao dịch hiệu quả hơn.
Biến động thị trường (Market Volatility): Là sự dao động thực tế của giá trên thị trường trong một khoảng thời gian cụ thể — phản ánh chuyển động giá theo thời gian thực.
Biến động kỳ vọng (Implied Volatility): Là dự báo của thị trường về mức độ dao động giá trong tương lai. Được tính toán từ giá quyền chọn và thể hiện kỳ vọng của nhà đầu tư.
Biến động lịch sử (Historical Volatility): Đo lường mức độ dao động giá trong quá khứ. Bằng cách phân tích biến động lịch sử, nhà giao dịch có thể xác định các mô hình giá và đưa ra dự đoán hợp lý hơn cho tương lai.
Một số sự kiện có thể khiến mức độ biến động trên thị trường thay đổi đột ngột, bao gồm:
Báo cáo lợi nhuận: Khi các công ty công bố kết quả kinh doanh hàng quý, đặc biệt là nếu kết quả gây bất ngờ, có thể dẫn đến biến động mạnh.
Chỉ số kinh tế: Các dữ liệu như tỷ lệ thất nghiệp hay tăng trưởng GDP có thể ảnh hưởng đến tâm lý thị trường.
Sự kiện chính trị: Bầu cử, thay đổi chính sách hoặc căng thẳng địa chính trị thường tạo ra sự bất ổn, làm gia tăng biến động.
Ví dụ: Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, thị trường thể hiện hành vi bất thường. Biến động thực tế cho thấy sự ổn định, nhưng biến động kỳ vọng lại tăng cao do những bất ổn xoay quanh cuộc bầu cử.
Một số thị trường thể hiện đặc điểm biến động theo mùa. Ví dụ:
Cổ phiếu bán lẻ: Thường có mức độ biến động cao hơn trong mùa lễ do thay đổi chi tiêu của người tiêu dùng.
Hàng hóa nông nghiệp: Thời tiết ảnh hưởng đến sản lượng mùa vụ, gây ra biến động giá theo mùa.
Việc nhận biết những mô hình biến động này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chuẩn bị và điều chỉnh chiến lược giao dịch.
Việc đo lường chính xác là yếu tố then chốt để giao dịch dựa trên biến động một cách hiệu quả.
Độ lệch chuẩn đo lường mức độ phân tán của các điểm dữ liệu. Trong giao dịch, nó phản ánh mức độ mà giá của một tài sản lệch khỏi mức giá trung bình trong một khoảng thời gian nhất định. Độ lệch chuẩn cao đồng nghĩa với biến động lớn.
ATR đánh giá mức độ biến động của thị trường bằng cách phân tích phạm vi di chuyển giá của tài sản trong một khoảng thời gian, bao gồm cả các khoảng trống giá (gap) và giới hạn dao động.
Chỉ báo này mang lại cái nhìn rõ ràng hơn về biến động thực sự của một tài sản. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết chi tiết về công thức ATR và cách áp dụng trong giao dịch.
Một số thị trường và tài sản nổi tiếng với mức độ biến động cao — mang lại cả cơ hội và rủi ro lớn cho nhà đầu tư. Dưới đây là tổng quan nhanh:
Thị trường tiền mã hóa được biết đến với mức độ biến động cực lớn.
Bitcoin (BTC): Nổi tiếng với những cú biến động mạnh. Ví dụ, chỉ trong hai tuần đầu tháng 3/2022, Bitcoin đã mất 40% giá trị.
Ethereum (ETH): Cũng có biến động đáng kể, thường bị ảnh hưởng bởi các ứng dụng phi tập trung (dApps) và hợp đồng thông minh.
Altcoins (các đồng tiền thay thế): Những đồng như Stellar và Ripple thường biến động mạnh trong thời gian ngắn.
Năm 2024, thị trường chứng khoán chứng kiến nhiều biến động mạnh, do tác động từ các yếu tố kinh tế và địa chính trị.
Nhóm cổ phiếu công nghệ: Các công ty đổi mới và tăng trưởng, như Nvidia, thường có mức biến động cao do chịu ảnh hưởng bởi cạnh tranh và nhu cầu thị trường.
Thị trường mới nổi: Cổ phiếu tại các nền kinh tế đang phát triển dễ bị biến động bởi bất ổn chính trị, thay đổi kinh tế và tỷ giá tiền tệ.
Thị trường hàng hóa cũng thường xuyên ghi nhận mức độ biến động mạnh.
Dầu thô: Giá dầu rất nhạy cảm với các sự kiện địa chính trị, cung-cầu và tình hình kinh tế toàn cầu. Ví dụ, trong đại dịch COVID-19, giá dầu biến động mạnh đến mức hợp đồng tương lai còn giảm xuống mức âm vào tháng 4/2020.
Khí tự nhiên: Tương tự dầu, giá khí tự nhiên có thể dao động mạnh do điều kiện thời tiết và nhu cầu năng lượng thay đổi.
Năm 2024, thị trường ngoại hối trải qua nhiều biến động do các yếu tố kinh tế và địa chính trị.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Sự kiện này tạo ra mức độ bất định cao, khiến thị trường tiền tệ trở nên biến động hơn.
Rupee Ấn Độ (INR): Những can thiệp mạnh mẽ và bất ngờ của Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ đã khiến tỷ giá rupee dao động mạnh.
Chiến lược Carry Trade: Giao dịch vay đồng tiền lãi suất thấp để đầu tư vào tài sản lãi suất cao gặp khó khăn do kỳ vọng cắt giảm lãi suất và thay đổi điều kiện thị trường.
Giao dịch dựa trên biến động là chiến lược tận dụng sự dao động giá của thị trường để tìm kiếm lợi nhuận tiềm năng.
Cách tiếp cận này đòi hỏi bạn phải hiểu rõ động lực thị trường và biết cách áp dụng các chiến lược cũng như chỉ báo phù hợp.
Dưới đây là một số chiến lược phổ biến trong thị trường có biến động cao:
Chiến lược này tập trung vào việc vào lệnh khi giá phá vỡ khỏi một vùng giao dịch xác định, kỳ vọng sẽ có chuyển động giá mạnh sau đó.
Bạn cần theo dõi các giai đoạn biến động thấp — thường được thể hiện bằng biên độ dao động hẹp — và chuẩn bị vào lệnh khi giá vượt ra ngoài ranh giới này.
Mục tiêu là tận dụng các biến động giá nhanh để thu được lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn.
Chiến lược này dựa trên giả thuyết rằng giá và lợi nhuận của tài sản cuối cùng sẽ quay trở lại mức trung bình dài hạn của chúng.
Các nhà giao dịch sử dụng phương pháp này sẽ tìm kiếm những tài sản có mức giá chênh lệch lớn so với mức trung bình lịch sử và dự đoán rằng giá sẽ sớm quay lại vùng trung bình đó.
Chiến lược này có thể áp dụng với nhiều loại tài sản như cổ phiếu, ngoại hối (forex), và hàng hóa.
Swing trading là hình thức giữ lệnh trong vài ngày đến vài tuần, nhằm tận dụng các dao động giá ngắn và trung hạn. Nhà giao dịch sẽ sử dụng phân tích kỹ thuật để xác định điểm vào và thoát lệnh, tập trung vào việc nắm bắt các “con sóng” của thị trường.
Chiến lược này phù hợp với những người muốn cân bằng giữa giao dịch chủ động và đầu tư dài hạn.
Trong các thị trường có biến động mạnh, việc sử dụng các chỉ báo kỹ thuật phù hợp có thể giúp tăng cường hiệu quả chiến lược giao dịch bằng cách cung cấp cái nhìn sâu sắc về động thái của thị trường. Dưới đây là một số chỉ báo hiệu quả thường được sử dụng trong giao dịch biến động:
Dải Bollinger bao gồm một đường trung bình động (Moving Average) cùng với hai đường lệch chuẩn nằm phía trên và dưới. Khoảng cách giữa các dải này sẽ giãn ra hoặc thu hẹp tùy theo mức độ biến động của thị trường.
Dải mở rộng mạnh cho thấy thị trường đang có biến động tăng cao
Dải thu hẹp phản ánh thị trường đang trong giai đoạn biến động thấp
Các nhà giao dịch thường theo dõi khi giá phá vỡ khỏi các dải Bollinger như một tín hiệu tiềm năng để vào lệnh mua hoặc bán.
RSI là một chỉ báo dao động động lượng (momentum oscillator) đo tốc độ và mức thay đổi của biến động giá.
RSI dao động trong thang điểm từ 0 đến 100, với RSI trên 70 cho thấy thị trường đang trong vùng quá mua (overbought) và RSI dưới 30 cho thấy thị trường trong vùng quá bán (oversold).
Trong thị trường biến động, RSI giúp nhận diện các điểm đảo chiều tiềm năng khi tài sản có thể đang bị định giá quá cao hoặc quá thấp.
MACD là một chỉ báo xu hướng kết hợp với động lượng, cho thấy mối quan hệ giữa hai đường trung bình động theo cấp số nhân (EMA) của giá tài sản.
Nó bao gồm đường MACD, đường tín hiệu và biểu đồ histogram. Đường MACD là hiệu số giữa đường trung bình động hàm mũ (EMA) 12 ngày và EMA 26 ngày, còn đường tín hiệu là EMA 9 ngày của đường MACD.
Nhà giao dịch thường tìm kiếm các điểm giao nhau giữa đường MACD và đường tín hiệu như là tín hiệu mua hoặc bán. Trong thị trường biến động, MACD giúp xác nhận độ mạnh và hướng đi của xu hướng giá.
Trong các thị trường có độ biến động thấp, hãy tập trung vào các cổ phiếu riêng lẻ hoặc ngành cụ thể có xu hướng biến động mạnh hơn do tin tức công ty hoặc diễn biến trong ngành. Sử dụng khung thời gian ngắn hơn và quy mô vị thế nhỏ hơn để quản lý biên độ dao động giá hạn chế.
Ngoài ra, hãy áp dụng các chiến lược thận trọng như đầu tư vào cổ phiếu có độ biến động thấp hoặc sử dụng các tín hiệu động lượng và lợi suất để tăng cường đa dạng hóa và cải thiện tỷ suất sinh lời đã điều chỉnh theo rủi ro.
Những phương pháp này giúp kiểm soát rủi ro trong khi vẫn tận dụng được các cơ hội trong điều kiện thị trường yên ắng.
Hiểu cách biến động thể hiện trong các tình huống thực tế sẽ mang lại những góc nhìn giá trị.
Cơn sốt bán khống cổ phiếu GameStop: Đầu năm 2021, cổ phiếu GameStop ghi nhận mức biến động cực lớn do bị bán khống và sau đó bị đẩy giá lên bởi các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Giá cổ phiếu tăng vọt từ dưới 20 USD lên hơn 400 USD chỉ trong vài tuần, minh họa rõ ràng khả năng tăng/giảm cực nhanh trong thị trường biến động cao. Thị trường hợp đồng tương lai ca cao: Năm 2023, các quỹ phòng hộ đã giảm hoạt động trong thị trường ca cao để tránh chi phí phát sinh từ biến động giá. Việc rút lui này khiến thanh khoản thị trường giảm mạnh, làm giá ca cao trở nên bất ổn và tăng lên mức cao kỷ lục.
Để cải thiện chiến lược giao dịch dựa trên biến động, hãy cân nhắc các mẹo sau:
Sử dụng đường xu hướng (Trendline): Trong thị trường ít biến động, các đường xu hướng giúp xác định và xác nhận hướng đi của giá, hỗ trợ ra quyết định giao dịch chính xác hơn.
Tránh hiệu ứng “bầy đàn”: Mặc dù dễ bị cuốn theo các xu hướng phổ biến, hãy luôn phân tích độc lập và ra quyết định dựa trên kế hoạch giao dịch cũng như khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
Phản ứng nhanh với tin tức: Trong thị trường yên ắng, phản ứng với tin tức có thể mạnh hơn bình thường. Chuẩn bị sẵn sàng để hành động nhanh sẽ tạo ra lợi thế.
Giao dịch các khoảng trống giá (Gap): Ngay cả trong thị trường ít biến động cũng có thể xuất hiện khoảng trống giá. Xác định và giao dịch những gap này có thể mang lại cơ hội lợi nhuận.
Chấp nhận rủi ro một cách có tính toán: Dù thị trường biến động thấp có vẻ ít rủi ro, vẫn tồn tại những cơ hội lợi nhuận. Hãy đánh giá kỹ từng tình huống và đưa ra các quyết định phù hợp với chiến lược đã đề ra.
Giao dịch trong thị trường biến động cao đòi hỏi một chiến lược rõ ràng, khả năng thích ứng và hiểu biết sâu về động lực thị trường.
Bằng cách tập trung vào các cơ hội cụ thể, điều chỉnh cách tiếp cận giao dịch và học hỏi từ những tình huống thực tế, bạn có thể điều hướng thị trường hiệu quả hơn.
Mở tài khoản và bắt đầu.
Giao dịch biến động bằng cách sử dụng các chiến lược như phá vỡ (breakout) và các chỉ báo kỹ thuật để kiếm lợi từ biến động giá.
Chiến lược biến động là cách tiếp cận nhằm kiếm lời từ sự dao động của thị trường thông qua các công cụ như phân tích xu hướng hoặc chỉ báo biến động.
Biến động 20% nghĩa là giá tài sản dự kiến dao động ±20% so với mức trung bình trong một khoảng thời gian xác định.
Ví dụ điển hình là những cú lao dốc và phục hồi mạnh trong giai đoạn khủng hoảng COVID-19 năm 2020.
Thanh khoản thấp thường dẫn đến biến động cao hơn vì số lượng người tham gia thị trường ít khiến giá dễ bị đẩy mạnh theo cả hai chiều.
Biến động mang lại cơ hội kiếm lời, nhưng cũng đồng nghĩa với rủi ro cao hơn — do đó cần có chiến lược và quản lý rủi ro cẩn trọng.
Tài liệu bằng văn bản/hình ảnh này bao gồm các quan điểm và ý tưởng cá nhân và có thể không phản ánh quan điểm và ý tưởng của Công ty. Nội dung không chứa bất kỳ hàm ý nào về lời khuyên đầu tư và/hoặc lời chào mời cho bất kỳ giao dịch nào. Nội dung này không có ngụ ý về nghĩa vụ phải mua dịch vụ đầu tư cũng như không đảm bảo hoặc dự đoán hiệu quả hoạt động trong tương lai. XS, các chi nhánh, đại lý, giám đốc, cán bộ hoặc nhân viên của XS không đảm bảo tính chính xác, hợp lệ, kịp thời hoặc đầy đủ của bất kỳ thông tin hoặc dữ liệu nào được cung cấp và không chịu trách nhiệm pháp lý đối với bất kỳ tổn thất nào phát sinh từ bất kỳ khoản đầu tư nào dựa trên những thông tin hoặc dữ liệu đó. Nền tảng của chúng tôi có thể không cung cấp tất cả các sản phẩm hoặc dịch vụ được đề cập.
